Zintuigelijke kunstcentra brengen kunst tot leven

In Amsterdam vind je momenteel drie grootschalige, digitale kunstinstallaties die je blik verruimen en de zintuigen op scherp stellen. Stap binnen bij Nxt Museum in Noord, Fabrique des Lumières in West en Vincent meets Rembrandt in het Centrum en ervaar een unieke beleving van kunst.  

UFO – Unidentified Fluid Other
– Nxt Museum, Asterweg 22, nxtmuseum.com

Wat gebeurt er als we ons los kunnen maken van de fysieke wereld en van vorm veranderen? Gecureerd door Bogomir Doringer, de tweede tentoonstelling van Nxt Museum – ‘UFO – Unidentified Fluid Other’ – onderzoekt wie we worden in de virtuele wereld. Door maatschappelijke verandering en technologische ontwikkeling kunnen we vragen stellen die korte metten maken met bestaande normen zodat er ruimte gecreëerd wordt voor ideeën zonder vaste omlijning. Kunstenaars zijn alert op de eerste signalen van ons toekomstige digitale bestaan, ontwikkelaars bouwen metaversen en wij maken ons klaar voor een nieuwe realiteit met fluïde identiteiten in een wereld die schijnbaar vrij is van vaste sociale beperkingen. Wie zijn wij en wie zullen we worden: Vreugdevol ‘fluïde’? Inclusief ‘anders’? Of nog totaal ‘onbekend’.

Baanbrekende multidisciplinaire kunstenaars werpen licht op de verschillende mogelijkheden en onvermijdelijke dilemma’s met gebruik van nieuwe mediatechnologieën: van augmented reality en fractal kunst, tot computer programmeren en 3D-sculpting. Bezoekers ontdekken een reeks niet eerder getoonde grootschalige, multi-zintuigelijke kunstinstallaties onder leiding van Viatrix, een androgyne avatar (of ‘Unidentified Fluid Other’). Het randprogramma toont onder andere deep-fakes van Bill Posters en het nieuwste videokunstwerk van Lu Yang waarin je de hoofdrolspeler wordt in een gelaagde en filosofische videogame-achtige wereld.

Geopend sinds augustus 2020 en gevestigd in een voormalige productiestudio in het hart van Amsterdam-Noord, is Nxt Museum het eerste museum in Nederland dat volledig gewijd is aan kunst, technologie, wetenschap & geluid.

Vincent meets Rembrandt in Noorderkerk
– Noorderkerk, Noordermarkt 44, vincentmeetsrembrandt.com

Geen andere Nederlandse meesters zijn zo beroemd over de hele wereld als Rembrandt van Rijn en Vincent van Gogh. Hoewel de oeuvres van de twee kunstenaars op het eerste gezicht geen gelijkenissen vertonen, zijn de werken van Van Gogh beïnvloed door die van Rembrandt. Al tijdens zijn opleiding raakte Van Gogh gefascineerd door Rembrandt’s artistieke mentaliteit, grove penseelstreken en gebruik van licht en donker. Hij was vaak in het Rijksmuseum te vinden om de schilderijen van de 17e-eeuwse meester te bewonderen. Na zijn allereerste bezoek in 1885 toen hij kennis maakte met werken als ‘Het Joodse Bruidje’, schreef hij in een brief aan zijn broer Theo: “Rembrandt gaat zoo diep in ’t mysterieuse dat hij dingen zegt waarvoor in geen taal woorden bestaan.”

Na vier succesvolle maanden in 2021, is de unieke 360-graden experience ‘Vincent Meets Rembrandt’ weer te zien in de Noorderkerk. Te midden van een continu veranderend canvas op de binnenmuren van de historische kerk, kunnen bezoekers verbanden leggen tussen het werk van de twee meesters.

Deze bijzondere tentoonstelling maakt gebruik van maar liefst 38 projectoren (in totaal 311.904.000 pixels) verspreid door de kerk. De experience is gecreëerd door MP Studio’s uit Bulgarije en is het idee van Hennie Jaspers en Marcel Vos, met muziek gecomponeerd door Maarten van den Bosch. Dr. Fred Leeman, die jarenlang werkzaam was bij het Van Gogh Museum, heeft de inhoud historisch goedgekeurd.

Gustav Klimt in Atelier des Lumières
– Zuiveringshal West, Pazzanistraat 37, fabrique-lumieres.com

Afgelopen april is Fabrique des Lumières geopend in Zuiveringshal West op het Westergasterrein. In deze nieuw digitaal kunstcentrum kunnen bezoekers immersieve exposities beleven van klassieke, moderne en hedendaagse kunstenaars. Het werk van verschillende hoofdpersonen uit de kunstgeschiedenis komt kleurrijk tot leven met behulp van geavanceerde technologie, lichtprojecties en begeleidende muziek.

In de openingsexpositie, ‘Gustav Klimt, goud en kleurrijk’ worden de meest beroemde stukken van de Weense kunstenaar en zijn tijdgenoten op vernieuwende wijze getoond. Ervaar de gouden en felgekleurde portretten, landschappen en naakten op imposante wijze terwijl je ondergedompeld wordt in het keizerlijke Wenen van eind negentiende eeuw. Daarna volgt een korte expositie ‘Hundertwasser, in de voetsporen van de Wiener Secession’. Friedensreich Hundertwasser was sterk beïnvloed door de Wiener Secession – een kunstenaarsvereniging opgericht door Klimt en andere Weense artiesten in 1897 – en vertegenwoordigde een artistieke heropleving van de stroming in de twintigste eeuw.
Daarnaast zijn twee andere exposities van hedendaagse kunstenaars te bewonderen in de studio van het kunstcentrum: ‘Journey’, een digitale kunstwerk over fotonen (één van de elementaire deeltjes van het licht) en ‘Memories’ (over hoe we ons geheugen gebruiken en hoe deze informatie bepaalt wie we zijn).

Alle exposities zijn te zien tot en met 31 december. Een nieuwe programmering volgt in 2023. De exposities van Fabrique des Lumières zijn voor alle generaties toegankelijk en laten de architectuur van de Zuiveringshal West, met zijn zeventien meter hoge muren en 3.800 m2, helemaal tot zijn recht komen.