De 17e eeuw wordt gekenmerkt door een langdurige oorlog tussen Nederland en Spanje. Twee van de grootste schilders aller tijden, Rembrandt Harmensz van Rijn (1606-1669) en Diego Rodríguez de Silva y Velázquez (1599-1660), beleefde in deze periode uitzonderlijke artistieke bloei. De meesters kende elkaar niet en toch laten hun werken opvallende overeenkomsten zien wat betreft thema’s als geloof, rijkdom, macht en liefde.
De Vaandeldrager
Naast werk van Rembrandt en Velázquez toont de expositie meesterwerken van Murillo, Vermeer, Zurbarán, Hals en Ribera. Klapstuk van de tentoonstelling is Rembrandts De Vaandeldrager (1636). Het gekostumeerde zelfportret in stemmig sepia wordt sporadisch in het Rijksmuseum getoond.
“De Vaandeldrager is een sleutelwerk in Rembrandts oeuvre: ‘Het is het eerste werk waarin Rembrandt zich volledig profileert als onafhankelijk kunstenaar. Hij schildert niet in opdracht, zoals bij Marten & Oopjen, maar vrij, en benut die vrijheid ten volle. Het spelen met verf, de zwierige toets, die snor die zo mooi in de krul zit: alle vrijheid van de late Rembrandt zit er al in,” aldus Rijksmuseum-directeur Taco Dibbits in Het Volkskrant.
Operatie Nachtwacht
Momenteel wordt Rembrandts Nachtwacht gerestaureerd. Onderzoekers en restauratoren werken in een glazen ruimte zodat de bezoekers de operatie live kunnen aanschouwen. Het schilderij wordt door verschillende technieken minutieus in kaart wordt gebracht. Alle lagen worden onderzocht: van vernis tot doek.